Elektrik trafosu ve panolarındaki patlamaların yazın sıcaklığa bağlı olarak arttığını belirten Fırat Üniversitesi (FÜ) Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektrik Tesisleri Anabilimdalı Başkanı Prof. Dr. Muhsin Tunay Gençoğlu, sebeplerden bazılarında aşırı yüklenme ve bakımsızlık olduğunu söyledi.

FÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektrik Tesisleri Anabilimdalı Başkanı Prof. Dr. Muhsin Tunay Gençoğlu, yaşanan elektrik panosu ve trafolarda meydana gelen patlamaları hakkında bilgi verdi. Trafo ve pano patlamalarının yazın arttığını dile getiren Gençoğlu, aşırı yüklenme ve özellikle bakımlarının zamanında yapılmamasının panolarda patlamalara neden olduğunu ifade etti. Bu tür patlamaların özellikle yaz aylarında biraz daha arttığını vurgulayan Gençoğlu, "Dolayısıyla aşırı sıcakların etkisi de var. Trafo patlamalarının yazın arttığını görüyoruz. Özellikle kapalı alanlarda bulunan trafolar aşırı sıcaktan dolayı ısınabiliyor. Bundan dolayı da o tür patlamalar olabiliyor. Son günlerde Elazığ'da pano patlamaları yaşadık. Panolar binaların içerisinde olan kısımlar. Mutlaka onlarda da sıcaktan etkilenme olacaktır ama aşırı derece etkilendiklerini söylemek zordur. Binanın içerisinde olduğu için direk güneş ışığı almıyorlar" dedi.

"Panoların düzenli kontrolleri yapılması gerekiyor"

Pano patlamalarının çeşitli sebeplerinin olduğunu aktaran Gençoğlu, "Panoların bakımlarının yapılıp yapılmadığı incelemek lazım. Çünkü panoyu kurduktan sonra ev veya iş yeri olsun bakımları yapılmıyor. Bir arıza gelirse ancak bu akla geliyor. Belki otomatik sigortalar için bir bakım gerekmeyecektir ama panoların düzenli kontrollerinin yapılması gerekiyor. Kablo ve topraklamanın kontrol edilmesi gerekiyor. Çünkü topraklama direnci değişmiş veya olması gereken değerden daha fazla değere çıkmış olabilir. İş yerleri için kompanzasyon panosu dediğimiz içerisinde kondansatörlerin olduğu panolar var. Büyük ihtimalle patlayan o kondansatörlerdir. Sigortanın patlama olayı kolay kolay gerçekleşmez ama daha çok kondansatörler patlar. Bu kondansatörler zamanla eskidiği gibi şişebilirler ve ondan dolayı patlama meydana gelir. Bunların bakımının yapılması ve eskidiyse değiştirilmesi gerekiyor. Bu patlama olaylarının bakım eksikliğinden olduğunu düşünüyorum. Doğal olarak geçen normal akımdan dolayı bir ısınma söz konusu. Belki biraz aşırı sıcakların etkisinde olayı bu ısınmalarda artmış olabilir ama düzenli olarak bakımları yapılsa, değişmesi gereken parçalar zamanın değişse, bu patlama olaylarının olmayacağını düşünüyorum. Eski tip panoların yenisi ile değiştirilmesi gerekiyor" diye konuştu.

Panoların projeye uygun olarak yapıldığını dile getiren Gençoğlu, "O binada kullanılacak toplam yük hesaplanarak elaman seçimleri ona göre yapılmıştır. Ama daha sonra binalara ek bina yapılıyor veya binanın içerisine elektrikli cihazların sayısı arttırılabiliyor. Her hangi bir düğün salonunda örnek verecek olursak, düğün salonunun projesinde klima düşünülmemişti veya az düşünülmüştü. Ama daha sonra büyük klima takıldı veya klima sayısı artırıldı. Ama pano yine aynı pano. Bu durumlarda panonun kapasitesinin artırılması gerekiyor. Aşırı yüklenmeden dolayı aşırı ısınmalar ve arızalar meydana geliyor. Aşırı yüklenme ve özellikle pano bakımlarının zamanında yapılmaması bu tür olaylara sebep oluyor. Tabi bunun elektrikten anlayan ehil ve yetkili kişilerce yapılması gerekiyor. Bununla ilgili kontrol olayı da yok. Panolar projelendirildi ve çalışmaya başladı. Bunu kontrol eden kimse yok. İşyeri sahiplerinin biraz bilinçli olması gerekiyor. Ehil kişiler belli periyotlarda çağrılıp panonun bakımı ve temizliği yapılmalı. Aşırı sıcaklarda da bina dışında kullanılan trafolarında gereken tedbirler alınabilinir" şeklinde konuştu.

İHA