Sarıkaya Köyü: Milas'ın Halıcılık Geleneği ve Zengin Doğal Kaynakları
Muğla'nın tarihi ve doğal güzellikleriyle ünlü Milas ilçesine bağlı Sarıkaya Köyü, yörük-Türkmen kültürüyle harmanlanmış, adını çevresindeki sarı renkli kayalıklardan alan, canlı düğün gelenekleri ve zengin doğal kaynaklarıyla dikkat çeken bir yerleşim yeridir.
Konum ve Ulaşım
Sarıkaya Köyü, Muğla il merkezine 83 kilometre, Milas ilçe merkezine ise 14 kilometre uzaklıktadır. Köy, Doğu tarafında sarı renkli, yamaç şeklinde tırmanılabilen kayalıklarla çevrilidir. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup, köy merkezine kolayca varılabilir.
Nüfus
Sarıkaya Köyü, Gökseki ve Sarıkaya olmak üzere iki mahalleden oluşur. Son zamanlarda yaşanan yoğun göçlerle birlikte nüfusu azalmış, yaşlı nüfus oranı artmıştır. 20 yıl önceki nüfusundan birçok kişinin Milas'a ve çevre ilçelere taşındığı belirtilmektedir. Güncel nüfusu hakkında kesin bilgi bulunmamaktadır.
Tarih ve Kültür
Köyün adı, Doğu tarafında bulunan, sarı renkli kayalıklardan gelmektedir. Batı tarafı zirveye yaklaşık 250-300 metre yakına kadar evlerin bulunduğu bu kaya şeklindeki tepenin doğu tarafı ise 150 metre civarında ve uçurumdur. Sarıkaya, köklü yörük-Türkmen kültürünü yaşatmaktadır.
Köy düğünleri ve giyim tarzı ile bilinir. Perşembe akşamından (kız evinde cümbüşlü kemanlı kız düğünü, erkek evinde davullu zurnalı erkek düğünü) başlayıp, Pazar günü gelin alma ve akşamında balo ile biten törenler düzenlenir ve kıza takılan altınlarıyla ünlüdür.
Yemek Kültürü
Sarıkaya Köyü'nde yemeklerde zeytinyağı olmazsa olmazdır. Ekmekler evlerde kadınlar tarafından yapılır ve günümüzde Bodrum Bazlama olarak da bilinir. Köyde sebze ağırlıklı bir yemek kültürü vardır. Özellikle tilkişen veya sarmaşık otu, zeytinyağı ve sütle yapılan yemekler çok meşhurdur. Envai çeşit otlardan yapılan kavurmalar yoğurtla birlikte çok güzel olur.
İklim ve Ekonomi
Sarıkaya Köyü'nde Akdeniz iklimi hakimdir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yoğun olarak zeytincilik ve büyükbaş hayvancılık (sığır) yapılmaktadır. Her ailenin başlıca temel veya ek gelir kaynağı zeytinciliktir. Üretilen zeytinyağı veya işlenmiş sofralık zeytinler, özellikle yöreye has zeytinyağı içerisinde muhafaza edilen limonlu zeytinler her zaman sofraların baş yemeği konumundadır. Ayrıca tütüncülük ve hububatçılık da yapılır. Köyde feldispat maden rezervi çok olup, çıkan maden doğrudan işlenmiş ve işlenmemiş olarak yurt dışına ihraç edilmektedir. Son 15 yılda açılan maden ocakları ile de bilinmektedir. Kısmen arıcılık da yapılmaktadır. Yaz sıcaklarında köy halkı, 10-15 km uzaklıktaki yüksek tepelere ve yaylalara göç ederek yaklaşık 3-4 ay buralarda kalır ve serin su kaynakları ile tarım yapar.
Eğitim ve Altyapı
Sarıkaya Köyü'nde ilköğretim okulu yoktur fakat taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup, elektrik ve sabit telefon vardır. Köyde GSM alıcıları (baz istasyonları) bulunmaktadır.
Sarıkaya Köyü'nün Öne Çıkan Özellikleri
- Adını sarı renkli kayalıklarından alması ve coğrafi konumu.
- Yörük-Türkmen kültürü ve canlı köy düğünleri (gelin alma, altın takma).
- Zeytinyağının ve ev yapımı ekmeğin (Bodrum Bazlaması) önemi.
- Tilkişen ve sarmaşık otuyla yapılan yöresel yemekler.
- Geniş feldispat maden rezervleri ve yurt dışına ihracatı.
- Yayla göçü geleneği ve yaz aylarında yüksek tepelerde tarım yapılması.
- Sağlık ocağı ve ilköğretim okulunun bulunması.
Sarıkaya Köyü'nü Ziyaret Etmeniz İçin 5 Neden
- Yerel köy düğünlerine tanık olmak ve yörük-Türkmen kültürünü yakından deneyimlemek.
- Yöresel lezzetler olan tilkişen veya sarmaşık otuyla yapılan börekleri, zeytinyağlı yemekleri ve ev yapımı ekmeği tatmak.
- Sarı renkli kayalıkları ve Bafa Gölü'ne yakın doğal güzellikleri keşfetmek.
- Zeytinyağı ve arıcılık faaliyetlerini gözlemlemek, doğal ürünler satın almak.
- Yaz aylarında yaylaya göç eden halkın yaşam tarzını görmek ve yayla serinliğini deneyimlemek.
Köy Bilgilerini Güncelle
Yeşilbelde Köyü hakkında daha fazla bilgi eklemek veya mevcut bilgileri güncellemek için Köy Bilgilerini Güncelle sayfasını ziyaret edebilirsiniz.