Ay tutulmasının gerçekleşebilmesi için tek kriter Ay’ın “dolunay” evresinde olması değildir. Ayrıca Ay ve Dünya’nın yörünge düzleminin de çakışıyor olması gerekir.

Bu çakışmanın gerçekleşmesi yıl içerisinde bazen hiç olmazken, çoğunlukla iki kere gözlenir. Bu sebepten dolayı Ay tutulması her ay değil de yılda en fazla 2 kere görülür. Güneş tutulması gölgede kalan yerler tarafından gözlenebilirken, Ay tutulması Dünya’nın her yerinden farklı açılardan da olsa gözlenebilir.

Güneş tutulmasının gözlenebilmesi için iki önemli kriterin gerçekleşmesi gerekir. Bunlardan biri Ay’ın “ yeni ay ” evresinde olmasıdır. Bir diğer kriter ise Güneş’in, Güneş ile Dünya arasında bulunan Ay’ın ve Dünya’nın aynı doğrultuda bulunmasıdır. Ay’ın “ yeni ay ” evresinde olması her ay gerçekleşirken Güneş, Ay ve Dünya’nın aynı doğrultuda bulunması yılda sadece 2 ya da 5 kez gerçekleşir. Bu nedenle Güneş tutulması daha az gözlenir.

Güneş Tutulması

Dünya üzerindeki gözlemciye göre Güneş tutulması sırasında Güneş ışınlarının önünde Ay vardır. Böylece Ay'ın gölgesi Dünya üzerine düşer. Güneş tutulması boyunca Ay’ın gölgesinin düştüğü bölgelerde Güneş görülmemektedir. Güneş’e göre küçük bir gök cismi olan Ay'ın Güneş’i tamamen kapatmasışaşırtıcı değil mi?

Ay, Güneş’in tam önüne geçip Güneş ışığının bir kısmının Dünya'ya ulaşmasını engelliyor. Ay, çok daha küçük olmasına rağmen bize çok daha yakın olduğundan Güneş’i tam olarak örtebilir. Bunun nasıl olduğunu anlamak için bir gözünüzü kapatın ve tavanda yanan bir ampule karşı madeni bir para tutun. Madeni para daha küçük boyutta olmasına rağmen, ampulü tamamen kapatır. Madeni parayı tutan kişinin dışındakiler, paranın oluşturduğu gölgeden etkilenmez.

Güneş tutulması, Ay'ın gölgesinin Dünya'ya düştüğü bölgelerde gözlenebilir. Güneş tutulması sırasında Ay, yeni ay evresindedir. Ancak her yeni ay evresinde Güneş tutulması gerçekleşmez.

Dünya üzerinde bir noktada Güneş tutulması gerçekleştiğinde aynı yerde tekrar Güneş tutulmasının gözlenebilmesi için 375 yıl geçmesi gerekir.

Dünya, Güneş sisteminde tam bir Güneş tutulmasının gözlenebileceği tek gezegendir.

Ay Tutulması

Dünya, Güneş ile Ay arasına girdiği zaman Dünya'nın gölgesi Ay' ın üzerine düşer. Bu durumda Ay tutulması olayı yaşanır. Ay tutulmasısırasında Ay dolunay evresindedir. Ay tutulması sırasında Ay Dünya'dan gözlenemez.

Ay tutulması gerçekleştiğinde Dünya'nın karanlık bölgesinde bulunuyorsanız Ay tutulmasını gözleyebilirsiniz.

Ay, Dünya'nın çevresinde sürekli dolanma hareketi yaptığı halde her ay, Ay tutulması gözlenmez. Çünkü Ay her zaman Dünya'nın gölgesinde kalmaz. Ay'ın Dünya çevresindeki yörüngesi, Dünya'nın Güneş çevresindeki yörüngesine göre eğiktir. Ay, Dünya'nın arkasında olabilir fakat hala Güneş'ten ışık almaya devam eder.

Güneş ve Ay Tutulmasını Karşılaştıralım

Ay Tutulması

• Dünya, Güneş'in ve Ay'ın arasında kaldığında gerçekleşir.
• Ay, karanlıkta kaldığı için Dünya üzerinden gözlenemez.
• Dünya, Güneş ışınlarının Ay'a ulaşmasını engeller.
• Gece gerçekleşir.
• Yalnızca Ay'ın dolunay evresinde gerçekleşir.
• Güneş tutulmasına göre daha sık gerçekleşir.
• Dünya üzerinde daha geniş bir alanda gözlenir.
• Tutulma uzun süre gözlenir.
• Çıplak gözle izlenebilir.

Güneş Tutulması

• Ay, Güneş'in ve Dünya'nın arasında kaldığında gerçekleşir.
• Güneş, Dünya üzerinde belirli bir bölgede gözlenemez.
• Ay, Dünya üzerinde Güneş tutulmasının gözlendiği bölgelerde Güneş ışığının bir kısmını veya tamamını engeller.
• Gündüz gerçekleşir.
• Ay’ın yeni ay evresinde gerçekleşir.
• Ay tutulmasına göre daha seyrek gerçekleşir.
• Dünya üzerinde dar bir alanda gözlenir.
• Tutulma kısa süre gözlenir.
• Filtreli gözlükle izlenmelidir.